Er zijn twee types hyperventilatie: (1) acute hyperventilatie en (2) chronische hyperventilatie. Ze verschillen duidelijk van elkaar.
Acute hyperventilatie
Dit zijn hyperventilatie-aanvallen. Zo’n aanval komt vaak plotseling opzetten. Iemand gaat steeds zwaarder ademen, raakt de controle over de ademhaling kwijt, en wordt (zeker de eerste keer dat dit gebeurd) steeds angstiger.
Bij zo’n hyperventilatie-aanval neemt de longventilatie enorm toe. De norm voor de longventilatie (gemeten in hoeveel lucht iemand per minuut in en uit ademt) staat op ongeveer 5-6 liter bij een volwassene. Maar bij een hyperventilatie-aanval kan iemand wel 50 tot 60 liter lucht per minuut in en uit ademen.
De klachten die daarbij horen zijn uiteenlopend, zoals pijn op de borst, versnelde hartslag, benauwdheid, duizeligheid, problemen met logisch denken, spierverkrampingen en tintelingen.
Het komt regelmatig voor dat iemand die dit voor het eerst overkomt in paniek naar het ziekenhuis gaat omdat hij of zij denk een hartaanval te hebben.
Acute hyperventilatie komt opeens opzetten, maar zakt ook weer weg. Mensen leren soms in een papieren of plastic zakje te ademen tijdens een hyperventilatie-aanval, om zo het snel gedaalde koolzuurgasniveau weer ophoog te krijgen.
Chronische hyperventilatie
Er bestaat ook een chronische vorm van hyperventilatie. Deze is minder duidelijk herkenbaar.
Bij chronische (vaak verborgen) hyperventilatie is de ademhaling voortdurend te zwaar. Men is bijvoorbeeld gewend geraakt aan een adempatroon waarbij men elke minuut 15 liter lucht in en uit ademt (dus bijna 3 keer de norm).
Omdat men dit dag in dag uit doet, neemt de voorraad koolzuurgas in het lichaam sterk af.
Omdat koolzuurgas belangrijk is voor vele processen (zoals zuurstofopname, werking van de zenuwen, transport van mineralen en vitamines via het bloed), kan er op termijn van alles fout gaan.
Waar het fout gaat hangt sterk af van wat de zwakke punten in iemands lichaam zijn. De één krijgt astma, een ander hoge bloeddruk, een derde ontwikkeld ME, een vierde allerlei allergieën, en een vijfde ontsnapt de dans (voorlopig).
Dat is ook de reden dat de lijst met symptomen die bij chronische hyperventilatie horen zo uitgebreid is.
Professor Buteyko heeft verder een lijst van ongeveer 150 ziektes en aandoeningen opgesteld die volgens hem verband houden met chronische hyperventilatie.