De aandacht van de medische wereld voor ademen groeit. Het is misschien vreemd, maar de ademhaling is jarenlang een ondergeschoven kindje geweest binnen medisch onderzoek. Er leek weinig eer aan te behalen. Maar die visie is aan het kantelen omdat men doorkrijgt dat het verschil tussen goed en verkeerd ademen een grote impact kan hebben op de gezondheid.
De term die je de laatste tijd veel tegenkomt in de medische literatuur is dysfunctional breathing. Niet-functionele ademhaling in goed Nederlands. Daarmee bedoelt men dat de ademhaling niet goed aansluit bij de activiteit van het lichaam.
Functioneel ademen
Bij rustige activiteiten zoals lezen of TV kijken hoort een zachte, rustige ademhaling. Het lichaam heeft dan weinig zuurstof nodig, en de ademhaling zou amper merkbaar moeten zijn. Of zoals wij Buteyko therapeuten vaak zeggen “Een goede ademhaling hoor je niet en zie je niet”, en dan bedoelen we dus de ademhaling in rust.
Wanneer de activiteit toeneemt en je hartslag omhoog gaat, mag de ademhaling natuurlijk zwaarder worden. Dan heeft het lichaam immers meer zuurstof nodig, en maakt het meer koolzuurgas. Wanneer je hardloopt zal je behoorlijk stevig ademen, en dat is prima.
Dat je ademhaling precies past bij wat je aan het doen bent, en dat je daarbij niet te veel of te weinig ademt, noemt men een functionele of correcte ademhaling.
Dysfunctional breathing
Met dysfunctional breathing bedoelt men dat de ademhaling niet pas bij de activiteit van het lichaam.
Er kan sprake zijn van te weinig ademen, wat men hypoventilatie noemt (“hypo” is te weinig, en “ventilatie” is ademen). Dat komt gelukkig maar zelden voor. Mensen met de spierziekte ALS krijgen er bijvoorbeeld last van. Of mensen die bepaalde medicijnen gebruiken, zoals morfine of pijnstillers zoals oxycodon.
De vorm van dysfunctional breathing die wél erg vaak voorkomt is hyperventilatie (“hyper” is te veel). Daarbij ademt iemand in rust al een beetje alsof hij of zij stevig wandelt. Het grote probleem daarbij is dat je te veel koolzuurgas uitademt. En koolzuurgas (CO2) is erg belangrijk voor het vasthouden van de chemische balans in je lichaam, het goed laten functioneren van je immuunsysteem, en het verzorgen van de afgifte van zuurstof door het bloed aan je lichaamscellen.
Kort hyperventileren is niet zo erg, je wordt er wat duizelig en draaierig van. Zoals wanneer je een luchtbed of een aantal ballonnen met je mond opblaast.
Maar voortdurend te veel ademen (chronische hyperventilatie) is wél erg schadelijk. Zoals je overal op deze website kan lezen.
De Buteyko Methode
De Buteyko Methode is een ademhalingstherapie die speciaal ontwikkeld is voor chronische hyperventilatie. Het zorgt ervoor dat je ademhaling weer goed aansluit met wat het lichaam aan het doen is (of het nu rusten of bewegen is).
Het herstelt zo de functionele ademhaling.
Dick Kuiper
